á
â
ă
ä
ç
č
ď
đ
é
ë
ě
í
î
ľ
ĺ
ň
ô
ő
ö
ŕ
ř
ş
š
ţ
ť
ů
ú
ű
ü
ý
ž
®
€
ß
Á
Â
Ă
Ä
Ç
Č
Ď
Đ
É
Ë
Ě
Í
Î
Ľ
Ĺ
Ň
Ô
Ő
Ö
Ŕ
Ř
Ş
Š
Ţ
Ť
Ů
Ú
Ű
Ü
Ý
Ž
©
§
µ
Dwanaście rozdziałów przedzielonych pięknymi zdjęciami Mikołaja Grynberga dotyczy różnych spraw, zaczyna się od wychowania dzieci, kończy na śmierci, pomiędzy zaś są m. (...) in. muzyka, książki, emocje, wolność, miłość.
Pytania Justyny Dąbrowskiej są mądre i przemyślane, czuje się, że obie panie po prostu się lubią. Bywa, że i Tulli pyta o coś swoją rozmówczynię, bo to przecież nie jest wywiad, to przyjacielska rozmowa.
Duży przekrój tematów daje możliwość poznania nie tyle życia pisarki co jej poglądów i zapatrywań na wiele spraw. Szczególnie urzekł mnie rozdział o książkach. Tulli pięknie opowiada o swoich powieściach i o tych, które są dla niej ważne. Niezwykłe są opisy „Mistrza i Małgorzaty”, „Lalki” czy, dla mnie mistrzowski, „Czarodziejskiej góry”.
Wiele miejsca poświęcone zostało wolności, która „nam się kurczy”. Pisarka otwarcie mówi o tym, co dzieje się teraz w naszym kraju, podkreśla, że „wkraczanie nieproszonych osób i instytucji na osobiste terytorium jest bolesne i poniżające…” Zastanawia się nad naszym miejscem w Europie, nie tylko dziś, także w przeszłości. Przeczytała książkę o Hitlerze i w rozdziale o przemocy zastanawia się nad zagadnieniami dumy narodowej i „fundamentów polskości”, które uważa za „nasze zastarzałe uprzedzenia”. Nie brzmi to wszystko niestety optymistycznie.
Rozmówczynie poruszają też kwestię uchodźców w kontekście obecnej sytuacji w Europie i stanowiska naszego kraju, a także wydanej w 2006 roku książki Tulli „Skaza”, której bohaterami są właśnie ludzie, którzy stracili domy.
„Jaka piękna iluzja” pozwala zadumać się wraz z Magdaleną Tulli i Justyną Dąbrowską nad życiem, nad tym, co w nim jest ważne, nad wyborami, których dokonujemy, nad możliwościami stającymi przed nami. Każe przemyśleć ograniczenia i nasze lęki, także te związane z przemijaniem i śmiercią.
„Iluzja jest wszystkim, co mamy” – mówi Magdalena Tulli. Bardzo polecam tę niezwykłą rozmowę, pełną mądrych i pięknych zdań, które warto zapisać, zapamiętać i powracać do nich.